1. Wie is je klant?
Allicht het team! zul je zeggen. Toch zie je in de praktijk dat een groot deel van de vragen juist niet van het team komt. Vaak zoeken managers, project- of teamleiders contact, ‘namens’ of ‘voor’ het team. Ik vind het prima om met zo iemand als eerste contact te hebben, en het is ook geen probleem als hij de opdrachtgever is. Maar het is lastig werken zonder akkoord van het team. Vaak spreek ik vooraf met enkele teamleden. Of ik maak een opzet met enkelen en deel dat met het hele team. Als dit niet te organiseren is gebruik ik de start van de eerste sessie om samen een ‘contract’ te sluiten. Als het team niet wil, dan wil ik ook niet. Daar laat ik geen enkele twijfel over bestaan. Ik ga dan ook aan de slag met vragen van het team, en niet met de problemen zoals de ‘opdrachtgever’ ze benoemd heeft.
2. Je steekt er altijd wat van op?
En dan heb je zo’n team dat wel dat akkoord geeft, maar eigenlijk weinig vragen heeft. Een ‘je-steekt er-altijd-wat-van-op team’. Jij staat je best te doen en het team doet welwillend mee. We hebben dat allemaal meegemaakt en voor je het weet is het dagdeel bijna om. Bijsturen lukt allang niet meer. Zeg eens eerlijk, wie heeft nooit gedacht: ‘ik maak het uur nog vol en dan ben ik ervan af’…? Dat moet je dus niet meer laten gebeuren. Is voor niemand goed. Als je samen geen energie meer kunt vinden zou je altijd bereid moeten zijn om er een voortijdig einde aan te breien.
3. Doet de teamleider mee?
Inkopper! roept iedereen. Toch hoor ik vaak verhalen van teamleiders die zich er aan willen onttrekken. Niet in meegaan, is mijn advies. Het team is een systeem en alle rollen zijn van belang. Teamcoaching is een gezamenlijke ervaring waarmee het team laat zien dat het ook een gezamenlijke verantwoordelijkheid kan dragen. Soms is het nodig de teamleider extra advies mee te geven. De meesten zeggen namelijk: ‘ik houd me wel een beetje op de achtergrond hoor’. Misschien goed bedoeld, maar het levert een onnatuurlijke dynamiek op: het team mag lekker los op de speelplaats en de anders zo aanwezige teamleider kijkt vanaf een bankje bemoedigend toe. Ik vraag teamleiders dan ook altijd zichzelf te zijn (voor zover dat dan nog mogelijk is). Alleen als er een geëscaleerd conflict met de leider speelt zou je ervoor kunnen kiezen om als ‘pendelstrateeg’ eerst het team afzonderlijk te spreken.
4. Zijn individuele gesprekken vertrouwelijk?
Een heikel punt. Als het coachgesprekken zijn wel. Als het intakegesprekken zijn liever niet. De meeste van mijn collega’s zweren bij vertrouwelijkheid van vooral die intakes. Ik zie er zo weinig heil in om een vat vol geheimen te worden. Natuurlijk ga ik voorzichtig en tactvol om met wat ik hoor. Maar veel teams moeten leren open met elkaar te communiceren. Dat bereik je niet als ze alles aan jou vertellen en verder aan niemand. En ook niet als jij de boodschapper wordt. Wel zeg ik het altijd expliciet, of de gesprekken wel of niet vertrouwelijk zijn, en laat ik mijn gesprekspartners daarover akkoord geven. Het kan ze meestal niet veel schelen.
5. Mag jij belangen hebben?
Absoluut. Het zou raar zijn als je ze niet had. Maar wee je gebeente als je ze teveel laat meewegen in je aanpak. Daarom is de rol van teamcoach zo lastig voor team- en projectleiders, die (eind)verantwoordelijkheden dragen. Ook ‘onafhankelijke’ adviseurs vinden en willen van alles. Het is verleidelijk om het team suggesties te doen voor de volgende sessie, het is menselijk om confronterende feedback voor je te willen houden, het is begrijpelijk dat je wel eens over dingen anders denkt, maar als je teamcoach bent gaat het niet om jou.
6. Initiatief of niet?
Als je een tijdje met een team optrekt zijn er altijd situaties waarin iemand even initiatief moet nemen. Programmaatje versturen. Evaluatiegesprek voeren. Vragen inventariseren. Bijpraten. Bijsturen. En gewoon ‘contact houden’. Persoonlijk ben ik nogal terughoudend daarmee. Dat is commercieel niet handig, maar ik wil beslist niet de kar gaan trekken. Ik maak duidelijk dat ik bereikbaar ben, geïnteresseerd ben en belangstelling heb. Als het team dan weer contact zoekt weet je zeker dat het goed zit. En als het stil blijft… hoofdbrekers!
Zit je met een casus? Een lastige klus? Iets met je team of je rol als teamcoach of teamleider? Kom naar een online AmeA sessie, je mag alles vragen. Meld je aan! Het is van 10.00 tot 11.30. Kom wel op tijd, eerder weggaan kan.
Eén reactie
Interessante vragen inderdaad. Met name het punt over belangen: ik merk als projectleider dat ik het beste ermee weg kom als ik daar open over ben naar het team toe. Je teamleden merken toch wel als je een bepaalde kant op zit te sturen. Ik heb ook wel eens bij bepaalde vergaderingen iemand anders gevraagd voor te zitten omdat ik een sterke mening had over welke kant het op moest gaan. Marcelo A.