Een goed begin is belangrijk

Voorkom valse start met een psychologisch contract (5 tips)

Wie een team coacht zal formele zaken afspreken, over doelen, rollen, randvoorwaarden en vergoeding. Behalve een formeel contract moet er met het team een psychologisch contract worden gesloten. Daarin regel je dat je toestemming hebt van het team om je werk te doen. Zo hou je het eigenaarschap bij het team ga je je niet onterecht met van alles bemoeien. Een team coachen zonder goed contract is bijna altijd een valse start. Hier volgen vijf tips om dat te voorkomen.

In dit artikel

Tip 1 – Maak teamcoaching niet verplicht

Mensen die niet willen moet je niet willen coachen. Dan organiseer je terechte weerstand, die – zo is mijn ervaring – niet nodig is. De verantwoordelijkheid voor ontwikkeling moet bij het team liggen. (En gebrekkig eigenaarschap is juist vaak een zorg bij teams.) 

Er zijn teams die ‘als vanzelfsprekend’ de teamcoaching instappen. Ook daarmee zou ik oppassen. Weet men wel echt waar men aan begint? Probeer ook in zo’n ogenschijnlijk makkelijke situatie echt helder te krijgen wat er gaat gebeuren, waar het over gaat en wat er van iedereen verwacht wordt. 

Tip 2 – Laat het team beslissen

Betrek het team dus bij waar de coaching over gaat, en op welke manier je het gaat doen. De coaching is daarmee feitelijk al begonnen (maar je noemt het misschien nog niet zo). Je kan een paard naar het water leiden maar je kan het niet doen drinken. Je mag best suggesties doen, maar dat zijn opties en voorstellen.

Zeg dus niet wat ze moeten doen, maar wel wat ze mogelijk zouden kunnen doen. En zelfs daarmee moet je oppassen, want alles wat jij bedenkt kan (en hoeft) het team zelf niet te bedenken. Dus het team beslist! Hoe meer ruimte het team ervaart, hoe beter het is. 

Tip 3 – Intake met deel, bevestig met geheel

Het eerste contact voor teamcoaching komt vaak van een teamleider, een HR-verantwoordelijke of een manager (in ieder geval bij externe teamcoaching is dat zo). Ga zo snel mogelijk met het team in gesprek. Bij een groot team kan een intake met het geheel best ingewikkeld zijn. Contracteren met een vertegenwoordiging is dan handig. En als je een voorstel hebt gemaakt met een deel, dan vraag je daarna bij een eerste teamsessie akkoord van het geheel.

Neem geen genoegen met ‘Wie zwijgt stemt toe’. Akkoord gaan is actief ‘ja’ zeggen. Het lijkt wat overdreven om iedereen akkoord te vragen, maar je kunt beter even goed de kring rond kijken en echt gelegenheid geven om bezwaren te uiten, dan te snel ergens in stappen. Veel mensen hebben 5 seconden meer nodig dat veel coaches en gespreksleiders geneigd zijn te geven. 

Tip 4 – Her-contracteren als het nodig is

Als je een begin mag maken is dat voorlopig genoeg. Je hoeft niet altijd meteen een akkoord op alles. Vanuit dat begin kan je met elkaar blijven afstemmen wat de volgende stap wordt. En als blijkt dat er in het hier-en-nu dringend iets anders nodig is, dan maak je een nieuw contract.

Duik bijvoorbeeld niet ‘zomaar’ in de onderstroom als dat niet was afgesproken. Dat her-contracteren hoeft niet lang te duren of zwaar te zijn. Het kan al geregeld zijn door kort te ondertitelen dat je iets gaat doen wat onverwacht was: ‘Beste mensen, het lijkt erop dat er een onuitgesproken zorg is die we even moeten onderzoeken. Ik stel voor daar even tijd voor te nemen. Is dat okay?’

Tip 5 – Nodig uit tot experiment

Een team dat aarzelt kun je voorstellen om iets een keer te proberen. Tegen proberen kan bijna niemand bezwaar hebben. Vooral als jij duidelijk maakt dat je daarna weer samen kijkt of je doorgaat of niet. Zorg dat je altijd bereid bent om de coaching weer los te laten, zonder zuur gevoel. Zo voorkom je dat je bewust of onbewust druk op het team legt en bemoeizuchtig wordt.

Dit betekent dat je goed in contact moet staan met je eigen wensen, verlangens en belangen. Je mag ze wel hebben, maar ze moeten je niet gaat leiden. Jij blijft dus aan het stuur staan van alles wat ‘wervelt in je eigen binnenstroom’. Dit is een vermogen dat professionele teamcoaches continu blijven ontwikkelen. 

Maar…  als het overduidelijk is dat een team moet ontwikkelen, en men wil het echt niet, wat dan? Of: als de opdrachtgever iets heel anders wil dan het team? En: hoe hercontracteer je dan ‘in het moment’? Over dit soort hoofdbrekers moeten we het iets uitgebreider hebben.

Bijvoorbeeld in een van onze opleidingen. Vooral de themadag Teamcoach Fundamentals en de tweedaagse module Professioneel Teamcoachen zijn hiervoor geschikt. Beiden zijn onderdeel van onze langere opleidingen.

Of kom naar een van de Ask-me-Anything sessies, gratis en online. Op onze contactpagina kun je je hiervoor aanmelden.

Aanverwante artikelen

Het Teamwiel® – Zes succesfactoren voor teamwerk
Inchecken en uitchecken; twaalf ideeën
Teamontwikkeling: de mise-en-place voor de teamcoach
Een teamcoach is niet bemoeizuchtig
15 Tips voor begeleiders van spelsimulaties

Geef een reactie

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Welk account wil je maken?

Minimaal 8 tekens, 1 hoofdletter, 1 cijfer en 1 leesteken. Gebruik geen wachtwoord dat je elders ook gebruikt.

Aanmelden Ask me Anything

Zit je met een casus? Een lastige klus? Iets met je team of je rol als teamcoach of teamleider? Kom naar een online AmeA sessie, je mag alles vragen. Meld je aan! Het is van 10.00 tot 11.30. Kom wel op tijd, eerder weggaan kan.

Boek aanbevelen

Bestand delen

Je kunt een pdf-bestand delen op onze site. Een artikel, of iets anders moois. Stuur het ons en wij plaatsen het onder jouw naam op onze Download & Delen pagina.

Werkvorm posten

De instructie
Helder en in hele zinnen. Geen telegramstijl. Gebruik stappen of nummers. Of tussenkopjes in vet. Geef eventueel variaties of tips aan het eind. Doe géén copy-paste van een andere site of ander document!!

Account aanpassen

Minimaal 8 tekens, hoofdletter, cijfer en speciaal teken. Gebruik geen ww dat je elders gebruikt. 

Minimaal 8 tekens, 1 hoofdletter, 1 cijfer en 1 leesteken. Gebruik geen wachtwoord dat je elders ook gebruikt.

Minimaal 8 tekens, 1 hoofdletter, 1 cijfer en 1 leesteken. Gebruik geen wachtwoord dat je elders ook gebruikt.

Let op – als je geen bevestiging hebt ontvangen is het maken van je account niet gelukt. Je kunt dan niet inloggen.

Profiel maken of aanpassen

Leuk als je zichtbaar wilt zijn op de site. Ook klanten kunnen je profiel zien, maar alleen mensen die zijn ingelogd hebben zicht op je contactgegevens. 

  • JPG/JPEG/PNG
  • Zo vierkant mogelijk
  • Vooral je gezicht
  • Max 500kb

Review maken

Onze studenten – misschien jij ook – hebben veel aan de reviews op onze site. Help jij toekomstige studenten met jouw review? Het mag eventueel anoniem of onder pseudoniem. Veel dank!

Meer informatie +

Kom kennismaken met ons!

Je wilt wellicht met ons samenwerken of je bij ons laten opleiden, maar nog even ‘gevoel’ krijgen bij wie wij zijn? Of je hebt gewoon een aantal vragen die je liever persoonlijk bespreekt?

Laten we (video)bellen!

We ontmoeten elkaar via telefoon, Teams of Zoom. Geheel vrijblijvend uiteraard. In principe neemt Martijn Vroemen contact met je op, maar je kunt ook kiezen voor andere Teamchangers.

Handleiding Zoom + mini-werkvormen

Stel je vraag!