Wil je verschil maken?

Verschilmakers – een nieuw perspectief op gesprekken

Wil je verschil maken in gesprekken? Lees hoe 40 professionals, bekende en minder bekende Nederlanders, deze tien verschilmakers inzetten. En meer. We zijn met elkaar voortdurend in verandering. We veranderen door de ervaringen die we opdoen, door de ontmoetingen die we hebben en ook door hetgeen er om ons heen gebeurt, hoe weerbarstig het ook is.

In dit artikel

Gesprekken zijn vaak een startpunt van verandering: door in de interactie nieuwe betekenissen te geven, ontstaat er bijvoorbeeld een beter begrip of is het de start van nieuw gedrag. De verschilmakers geven gesprekken een nieuw perspectief.

Elke dag

Een psychiater vraagt zich af hoe ze het geestelijk lijden van iemand kan verlichten. Een brigadegeneraal signaleert dat een militair nog geen ‘vrede’ heeft met de missie die hij moet uitvoeren en gaat daarover het gesprek aan. Een journalist schat in op welk moment hij die ene spannende vraag kan inbrengen. Zomaar een paar voorbeelden van enkele van de in totaal 40 professionals in het boek, die net als jij en ik elke dag verschil willen maken in gesprekken. Dat doen ze door beweging te creëren, te zoeken naar wat relevant en het onderzoeken waard is in een gesprek of te zoeken naar het juiste moment om iets te doen of zeggen. Ze maken ook verschil door wie ze zijn, hoe ze naar de wereld kijken en zichzelf.

Een verschilmaker als interventie

Een verschilmaker is een kleine en korte interventie die je doet om het potentieel in gesprekken te benutten. Het is een manier van handelen om richting te geven op een zeker moment in de interactie. In het boek ‘Verschilmakers – een nieuw perspectief op gesprekken’ zijn tien verschilmakers beschreven aan de hand van voorbeelden uit de praktijk van veertig professionals, bekende en minder bekende Nederlanders. De beschrijvingen zijn aangevuld met oefeningen om verschilmakers te herkennen en met theorie om het effect te begrijpen.

Voorbeelden van verschilmakers in gesprekken

Meebewegen is de eerste verschilmaker, vaak ingezet bij aanvang van een gesprek omdat het een band schept. Je kunt op vele manieren Meebewegen, namelijk op de vraag van een ander, het tempo, de taal of de zienswijze.

Carla Quint, wijkagent, Beweegt mee op de taal tijdens het de-escaleren van een burenruzie. Ze vertelt hoe ze na het sussen van het incident met de bewoner praat in zijn woning over de situatie en welke hulp er nodig is. In haar hoofd maakt ze een afweging hoe ze dit gesprek aanvliegt. Ze zegt: ‘Want je kunt tegen hem zeggen: “Nou we hebben in een veiligheidshuis met diverse professionele partners gesproken over jou als gezin”, maar dan zegt hij waarschijnlijk: “Wat wil je nou?”. Als je echter tegen hem zegt: “Vriend, jij hebt gewoon gezeik thuis, we gaan jou helpen en we hebben dat met verschillende instantie besproken”, dan komt het wel binnen.’

‘Leading from behind’: met vriendelijkheid en geduld laat je het gesprek, door minimale haperingen, soepel  verlopen. (Insoo Kim Berg)

De theoretische achtergronden gaan in op empathie en Rapport maken. De definitie van Krznaric (2015) omschrijft empathie als: ‘De kunst je in je verbeelding te verplaatsen in de gedachten van andere mensen, daardoor hun gevoelens en standpunten te begrijpen en je in je handelen daardoor laten leiden.’ Meebewegen vraagt aanpassingsvermogen omdat je je verplaatst in die ander. Wanneer dat lukt, ontstaat soepelheid in het gesprek, verbinding en een ontvankelijkheid bij de ander voor dat wat jij wilt inbrengen.

Mariëlle Tweebeeke, presentator/journalist vertelt over een interview met Kuzu (van de politieke partij DENK). Zij zet een andere verschilmaker in, namelijk Tijd nemen en Tijd Kiezen. Als definitie van Tijd nemen en Tijd kiezen is geformuleerd: Vanuit oplettendheid zien of ervaren wat er was, is of kan komen en het moment dat je geschikt acht om iets te zeggen of te doen. Mariëlle neemt de Tijd voor het verhaal van Kuzu, omdat ze een aanloop nodig heeft om de discrepantie zichtbaar te maken tussen dat wat DENK propageert versus hun politiek handelen. ‘In de opzet had ik sowieso bedacht hem eerst maar gewoon te laten vertellen waarom discriminatie zo hoog bij hun op de agenda staat. (…) Er ontstaat ontspanning en ook het gevoel van ik heb al een belangrijk punt gemaakt. (…) Waardoor mijn tweede deel van het gesprek hem verrast.’

Mariëlle creëert een setting van emergentie; door tijd te nemen kan iets nieuws ontstaan door de interactie tussen simpele, kleine entiteiten die deze eigenschappen niet bezitten.

Meebewegen is een verschilmaker die valt binnen het cluster Bewegen. Net als Afbewegen en Ontladen, zorgt het voor beweging in een gesprek. Tijd nemen en Tijd kiezen valt in het cluster Zoeken. De verschilmakers Opmerken, Onderzoeken en Uitzoomen vallen in datzelfde cluster. Ze hebben met elkaar gemeen dat je zoekt naar betekenis, begrip of het juiste moment. Het laatste cluster is Zijn en heeft betrekking op wie je bent en hoe je daardoor verschil kan maken. Verschilmakers in dit cluster zijn: Aanwezig zijn, Verdragen en Onthullen.

Hanneke Heessels, CliniClown vertelt hoe zij Aanwezig is in gesprekken. Een van de manieren is door jezelf als instrument in te zetten. Ze zegt over die vorm van Aanwezig zijn: ‘In die staat van zijn ben je luisterend. Dan bedoel ik niet letterlijk met je oren alleen, dat iemand zich gezien voelt en gehoord. Maar je luister juist op je intuïtie, via je poriën (soms op dat niveau). Je bent alert, in het hier en nu, dus niet erbuiten of in jezelf, maar precies daar tussenin en je zorgt dat de ander Aanwezig is of wordt.’

Theorie over Aanwezig zijn is bijvoorbeeld het begrip Containment; lastig te dragen gevoelens dragen en op een hanteerbare wijze teruggeven, waardoor de ander zich alsnog deze gevoelens kan toe-eigenen.

Verschilmakers in gesprekken zijn te beschouwen als praktische bouwstenen. Je kijkt, stapelt, legt terzijde en begrijpt hoe je in gesprekken verschil kan maken. In elk hoofdstuk kan de lezer, na uitleg en achtergrondinformatie over de tien Verschilmakers, oefenen met het herkennen van Verschilmakers door te kijken naar geselecteerde tv-fragmenten (via een QR code).

Over de auteur

Afra Schipper is procesbegeleider en (team)coach. Haar expertisegebieden zijn leiderschap, communicatie en persoonlijke effectiviteit. Met een scherp oog en oor en een waarderend hart brengt ze anderen in beweging.

www.gras-organisatieontwikkeling.nl/boek/
www.verschilmakersingesprek.nl
info@verschilmakersingesprek.nl

Aanverwante artikelen

Effectief vergaderen en besluiten nemen
Zes treden op de interventieladder van de teamcoach
Praktijkboek Teamcoaching- Oefeningen, modellen en checklists
Team op vleugels – Gids voor geïnspireerd samenwerken
Vijf stijlen in het omgaan met conflicten. Het TKI model

Geef een reactie

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Welk account wil je maken?

Minimaal 8 tekens, 1 hoofdletter, 1 cijfer en 1 leesteken. Gebruik geen wachtwoord dat je elders ook gebruikt.

Aanmelden Ask me Anything

Zit je met een casus? Een lastige klus? Iets met je team of je rol als teamcoach of teamleider? Kom naar een online AmeA sessie, je mag alles vragen. Meld je aan! Het is van 10.00 tot 11.30. Kom wel op tijd, eerder weggaan kan.

Boek aanbevelen

Bestand delen

Je kunt een pdf-bestand delen op onze site. Een artikel, of iets anders moois. Stuur het ons en wij plaatsen het onder jouw naam op onze Download & Delen pagina.

Werkvorm posten

De instructie
Helder en in hele zinnen. Geen telegramstijl. Gebruik stappen of nummers. Of tussenkopjes in vet. Geef eventueel variaties of tips aan het eind. Doe géén copy-paste van een andere site of ander document!!

Account aanpassen

Minimaal 8 tekens, hoofdletter, cijfer en speciaal teken. Gebruik geen ww dat je elders gebruikt. 

Minimaal 8 tekens, 1 hoofdletter, 1 cijfer en 1 leesteken. Gebruik geen wachtwoord dat je elders ook gebruikt.

Minimaal 8 tekens, 1 hoofdletter, 1 cijfer en 1 leesteken. Gebruik geen wachtwoord dat je elders ook gebruikt.

Let op – als je geen bevestiging hebt ontvangen is het maken van je account niet gelukt. Je kunt dan niet inloggen.

Profiel maken of aanpassen

Leuk als je zichtbaar wilt zijn op de site. Ook klanten kunnen je profiel zien, maar alleen mensen die zijn ingelogd hebben zicht op je contactgegevens. 

  • JPG/JPEG/PNG
  • Zo vierkant mogelijk
  • Vooral je gezicht
  • Max 500kb

Review maken

Onze studenten – misschien jij ook – hebben veel aan de reviews op onze site. Help jij toekomstige studenten met jouw review? Het mag eventueel anoniem of onder pseudoniem. Veel dank!

Meer informatie +

Kom kennismaken met ons!

Je wilt wellicht met ons samenwerken of je bij ons laten opleiden, maar nog even ‘gevoel’ krijgen bij wie wij zijn? Of je hebt gewoon een aantal vragen die je liever persoonlijk bespreekt?

Laten we (video)bellen!

We ontmoeten elkaar via telefoon, Teams of Zoom. Geheel vrijblijvend uiteraard. In principe neemt Martijn Vroemen contact met je op, maar je kunt ook kiezen voor andere Teamchangers.

Handleiding Zoom + mini-werkvormen

Stel je vraag!