Wijsheid van de minderheid

Besluiten met Deep Democracy in je team

We kennen allemaal de situatie dat we in een team een besluit moeten nemen. Aan het einde van de discussie kijkt de teamleider rond en zegt: “als ik het zo zie, klopt het dat we besluit A nemen?” Iedereen knikt instemmend, want “acht stemmen voor vier stemmen tegen” betekent een meerderheidsbesluit. Maar de weerstand krijg je er natuurlijk gratis bij. Door een besluit volgens de uitgangspunten van Deep Democracy te nemen zal dit proces veel beter verlopen.

In dit artikel

In onze westerse teams zijn we gewend besluiten te nemen op basis van “meeste stemmen gelden”. Dat klinkt heel logisch en heel democratisch. Maar we zijn ook bekend met “het geroddel bij het koffie-apparaat” over het genomen besluit  door collega’s die het er toch niet mee eens zijn. Collega’s die het eigenlijk nét even anders zagen. Collega’s die zelfs vet in de weerstand schieten. Het gevolg? Sabotage, (sarcastische) grappen, vertragende processen, doelstellingen die niet gehaald worden en een teamleider die aan de slag kan met reparatiewerk.

Deep Democracy, de uitgangspunten

Deep Democracy (demos (volk) en kratos (kracht of macht) is een methode om gedragen besluiten te nemen waarbij je de “wijsheid van de minderheid” toevoegt aan het “meerderheidsbesluit”. De som is meer dan de delen; alle meningen, emoties en overtuigingen binnen de groep doen er toe en zijn van belang om een gedragen besluit te nemen; alle antwoorden zijn al in de groep. Spanningen zijn niet eng, maar een gegeven en vormen de start van een creatief proces.

Deep Democracy is een methodiek om op een praktische manier verschillende meningen in een team zichtbaar en bespreekbaar te maken om vervolgens deze meningen te bundelen tot één besluit met draagkracht en draagvlak, waar iedereen zich gehoord voelt en alle perspectieven worden benut. Om dit als team op een goede manier te doen formuleer je aan het begin van het gesprek een aantal uitgangspunten. Het is wel zaak om deze uitgangspunten net elkaar te delen, en te leren.

  • Niemand heeft het monopolie op de waarheid.
  • Je gaat in gesprek om de relatie te verdiepen.
  • Je bent bereid van elkaar te leren.
  • Het tempo van het gesprek zal af en toe vertragen.
  • Praten en luisteren is menselijk.
  • Iedereen heeft elkaars hulp nodig om betere luisteraars te worden.
  • Je gaat er van uit dat het af en toe chaotisch is.

Proces van besluitvorming bij Deep Democracy

  1. Verzamel eerst alle invalshoeken. Wat de meerderheid zoal vindt, dat noemen we de “lalala”.
  2. Zoek vervolgens actief naar andere of afwijkende meningen, de “li”. Geef aan dat dit proces ook spannend kan zijn.
  3. Zorg dat de hele groep de “li” echt gehoord heeft. Daardoor wordt het soms makkelijker om bij dit afwijkende geluid aan te sluiten.
  4. Als procesbegeleider benoem je neutraal de verschillende opties en je brengt de opties in stemming (handopsteken).
  5. vervolgens blijkt dat zich een meerderheid heeft gevormd (geen unaniem besluit);
  6. Als er nu géén unaniem besluit is, dan moet je volgens Deep Democracy de minderheidswijsheid toevoegen. Dus je vraag aan de “li” mensen, wat zij nodig hebben om toch mee te kunnen gaan met de meerderheid. Je erkent wel iemands ‘verlies’ maar je geeft hem alsnog een stem. Je gaat niet op zoek naar een compromis, maar je probeert het besluit met meer wijsheid – van de minderheid – te nemen.
  7. Opnieuw stemmen. Deze stappen loop je net zo lang door tot er een unaniem besluit is genomen. Het kost misschien meer tijd, maar het de kwaliteit van het besluit is veel beter.

In het boek Deep Democracy van Jitske Kramer staat de methode helemaal uitgelegd. Het is een fijn boek om te lezen en zeer bruikbaar voor teamcoaches. Ook de onderstroom komt er uitgebreid aan bod.

Vaardigheden bij Deep Democracy

Om dit proces te begeleiden maak je gebruik van een aantal metaskills. Naast compassie en “echt luisteren” is neutraliteit belangrijk. Dit is het innerlijk vermogen om alle stemmen met gelijke interesse en aandacht te kunnen horen, zonder oordeel. Jouw sturing op-, en verbinding met het eindresultaat moet je dus kunnen loslaten.

Om neutraal te kunnen zijn is het belangrijk om bij jezelf na te gaan hoeveel ruimte jij de ander echt geeft. Breng je iets volledig open als ‘idee’ in, of heb je eigenlijk al een ‘voorstel’? Kijk eens naar de onderstaande kenmerken van wat je inbrengt in een team. van heel open, naar juist heel sturend.

Een idee – niets staat nog vast, je bent bereid je idee te laten varen; open voor beïnvloeding; open dialoog; verschillende invalshoeken.

Een suggestie – duidelijk voornemen, andere invalshoeken zijn welkom; bereid om je te laten beïnvloeden; open dialoog; samen besluiten wel/niet tot actie.

Een voorstel – concreet uitgewerkt voorstel; dit moet gebeuren tenzij iemand zwaarwegende bezwaren heeft; beperkt beïnvloeding en dialoog mogelijk.; besluit is vrijwel genomen.

Een opdracht – besluit is genomen; dit gaat gebeuren, punt uit!; geen discussie meer mogelijk; geen mogelijkheid tot beïnvloeding; hoogstens stel je de vraag wat anderen nodig hebben om tot actie over te gaan.

Over de auteur

Vanuit mijn eigen adviesbureau www.astridruttenprojects.nl begeleid ik als teamcoach en verandermanager organisaties en teams bij “prettig samenwerken”. Ik maak gebruik van diverse werkvormen, waarvan deep democracy een hele belangrijke is. Ik ben level 1 t/m 4 gecertificeerd om deep democracy in te kunnen zetten in mijn werkzaamheden. astridruttenprojects@gmail.com – 06-43284671. Ik ben bovendien geregistreerd teamcoach, middels de opleiding van Teamchange.

Aanverwante artikelen

Inchecken en uitchecken; twaalf ideeën

15 Tips voor het begeleiden van een groepsgesprek

Vijf gouden tips voor betere teksten

Handboek Teamcoaching – Helpen zonder bemoeizucht

Taakvolwassenheid en situationeel leidinggeven

Geef een reactie

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Welk account wil je maken?

Minimaal 8 tekens, 1 hoofdletter, 1 cijfer en 1 leesteken. Gebruik geen wachtwoord dat je elders ook gebruikt.

Aanmelden Ask me Anything

Zit je met een casus? Een lastige klus? Iets met je team of je rol als teamcoach of teamleider? Kom naar een online AmeA sessie, je mag alles vragen. Meld je aan! Het is van 10.00 tot 11.30. Kom wel op tijd, eerder weggaan kan.

Boek aanbevelen

Bestand delen

Je kunt een pdf-bestand delen op onze site. Een artikel, of iets anders moois. Stuur het ons en wij plaatsen het onder jouw naam op onze Download & Delen pagina.

Werkvorm posten

De instructie
Helder en in hele zinnen. Geen telegramstijl. Gebruik stappen of nummers. Of tussenkopjes in vet. Geef eventueel variaties of tips aan het eind. Doe géén copy-paste van een andere site of ander document!!

Account aanpassen

Minimaal 8 tekens, hoofdletter, cijfer en speciaal teken. Gebruik geen ww dat je elders gebruikt. 

Minimaal 8 tekens, 1 hoofdletter, 1 cijfer en 1 leesteken. Gebruik geen wachtwoord dat je elders ook gebruikt.

Minimaal 8 tekens, 1 hoofdletter, 1 cijfer en 1 leesteken. Gebruik geen wachtwoord dat je elders ook gebruikt.

Let op – als je geen bevestiging hebt ontvangen is het maken van je account niet gelukt. Je kunt dan niet inloggen.

Profiel maken of aanpassen

Leuk als je zichtbaar wilt zijn op de site. Ook klanten kunnen je profiel zien, maar alleen mensen die zijn ingelogd hebben zicht op je contactgegevens. 

  • JPG/JPEG/PNG
  • Zo vierkant mogelijk
  • Vooral je gezicht
  • Max 500kb

Review maken

Onze studenten – misschien jij ook – hebben veel aan de reviews op onze site. Help jij toekomstige studenten met jouw review? Het mag eventueel anoniem of onder pseudoniem. Veel dank!

complete opleiding voor teamcoaches
Meer informatie +

Kom kennismaken met ons!

Je wilt wellicht met ons samenwerken of je bij ons laten opleiden, maar nog even ‘gevoel’ krijgen bij wie wij zijn? Of je hebt gewoon een aantal vragen die je liever persoonlijk bespreekt?

Laten we (video)bellen!

We ontmoeten elkaar via telefoon, Teams of Zoom. Geheel vrijblijvend uiteraard. In principe neemt Martijn Vroemen contact met je op, maar je kunt ook kiezen voor andere Teamchangers.

Handleiding Zoom + mini-werkvormen

Stel je vraag!