Wat is een stroke?

In de TA is een ‘stroke’ de dubbelzinnige benaming (aai of klap in het Engels) voor alle tekenen van erkenning die mensen elkaar in de onderlinge interactie kunnen geven. Zowel non-verbaal (een glimlach) als verbaal (een groet). Interacties waarin strokes worden ‘uitgewisseld’ heten transacties. Strokes zou je kunnen zien als een vorm van feedback. Het is een ‘terugkoppeling van gedragseffecten’, wat in feite de simpelste definitie van feedback is.

In principe zijn mensen op zoek naar positieve strokes (nogal wiedes), maar als die niet voorradig zijn hebben ze nog liever negatieve strokes dan helemaal niks. Hoeveel is maar de vraag (hoe lang kun je het volhouden gepest te worden bijvoorbeeld).

Tekort aan strokes

Steiner werkte het concept stroke verder uit, en beschreef de ‘stroke economie’ (voor positieve strokes). Hoewel het aantal strokes dat mensen kunnen uitwisselen in theorie onbegrensd is, vond hij dat er een schaarste aan strokes is. Mensen komen dus strokes tekort. Dat komt door een aantal beperkende, culturele regels, in principe ongeschreven, die bij nader inzien best bizar zijn, maar ook erg herkenbaar. Ze ontstaan – volgens Steiner – in de opvoeding, door ouders die hun kinderen ermee begrenzen en onder controle willen houden.

Steiner stelt dat onze hele economie is gebaseerd op de onterechte aanname dat mensen die ‘verwend’ raken in een ‘vrije stroke economie’ niet meer zouden willen werken! Ik denk dat er sinds 1974 wel veel veranderd is, maar dat de onderstaande economische stroke-wetten nog steeds actueel zijn. Het zijn aannames die mensen (heimelijk) hebben over het uitwisselen van strokes.

1. Geef geen strokes – Met strokes strooi ik niet, ik ben er zuinig op, ook al heb ik een oneindige voorraad. Trouwens, als je gewoon je werk doet hoef ik daar niet ook nog eens een stroke voor te geven. Iets goed doen, of een afspraak nakomen is gewoon normaal.
2. Accepteer geen strokes – Ik doe gewoon mijn werk en laat niet merken dat ik strokes nodig heb. Of: als ik er een ontvang neutraliseer ik dit onmiddellijk door er een terug te geven. En: ze kennen me niet echt, dus de stroke die ze geven is vast nep.
3. Vraag geen strokes – Ik vis niet naar complimenten. Bovendien is een stroke waar ik om gevraagd heb eigenlijk niets waard.
4. Geef jezelf geen strokes – Opscheppen doe ik niet. Mijn ouders hebben me dat afgeleerd (nu, veertig jaar later, is er wel veel veranderd. De selfie is een onbeschaamde self-stroke en ouders gooien lukraak met supers en geweldigs naar hun kinderen. Maar of die veel waarde hebben is de vraag).
5. Weiger geen strokes – Ik hoor mijn hele leven al dat ik ‘mooi’ ben, en niemand heeft het over mijn hersens. Maar ik mag die strokes over mijn uiterlijk niet weigeren.

Bespreek deze ‘regels’ eens in je team, bijvoorbeeld als je het over feedback wilt hebben. Je kunt ook met elkaar een strokeprofiel maken.

Jouw persoonlijke strokeprofiel

Het strokeprofiel is ontwikkeld door Jim McKenna (1974), die veronderstelt dat mensen die veel positieve strokes geven waarschijnlijk weinig negatieve geven, en omgekeerd. Kleur de vakjes in het schema in, zodat je een profiel krijgt met balkjes boven en onder de middenlijn. 1 = bijna nooit en 6 = bijna altijd. Je moet natuurlijk wel een beetje eerlijk zijn bij het invullen.

Geven – Hoe vaak geef jij strokes aan anderen?
Accepteren – Hoe vaak ontvang je strokes (die je niet ‘verwerpt’)?
Vragen – Hoe vaak vraag je (expliciet) om strokes?
Weigeren – Hoe vaak weiger je strokes te geven die de ander van je verwacht?
Zelf – Hoe vaak geef je strokes aan jezelf (bijvoorbeeld door gedachtes)?

Je kunt deze oefening als zelfreflectie gebruiken, maar ook in een team bespreken. Dit zijn enkele hulpvragen.

1. Weet je ook waarom je profiel er zo uitziet?
2. Bezit je de vaardigheid om strokes te geven, nog los van je bereidheid?
3. Kun je concrete voorbeelden bedenken van strokes die je zeer onlangs hebt gegeven, ontvangen of geweigerd?

Het boek van Steiner is makkelijk online verkrijgbaar. Meer over TA voor Teamcoaches zul je lezen in het Praktijkboek Teamcoaching