Stilstaan bij wat een team beweegt

Door te oogsten maak je zichtbaar wat er allemaal in teams gebeurt. Je maakt het onvanzelfsprekende vanzelfsprekend. Dit doe je bewust. Er zijn in ieder geval twee heel belangrijke momenten om te oogsten:

1. Na een oefening
2. Aan het einde van een traject

Oogsten: hoe doe je het?

Zorg dat iedereen even tijd neemt om ‘boven de oefening’ te staan en afstand kan nemen. Bij een evaluatie kun je mensen van tevoren vragen om vast hierover na te denken. Begin met een open vraag, bijvoorbeeld:

• Wat willen jullie hier uithalen?
• Wat herken je uit …. voor ….
• Wat heeft deze reflectie/training/oefening jullie gebracht?
• Hoe kijken jullie hier op terug?
• Wat neem je hieruit mee?

Alle reacties komen op een flap: door de flap heeft de oogst meteen ook erkenning van bestaan, en iedereen is zo ook eigenaar van de uitkomst. Daarna kun je met elkaar de uitkomsten op de flap bespreken en bekijken of je een link kunt leggen naar de theorie of de doelstellingen die eerder besproken zijn. Je kunt afsluiten met vragen als:

• Hoe gaan we hiermee verder?
• Welke besluiten/afspraken/voornemens nemen we of maken we?
• Waar komen we op terug?

Ook kun je een vervolgopdracht meegeven en je kunt iemand van het team vragen de verantwoordelijkheid te nemen voor de uitkomsten en deze rond te sturen in het team.

Wat levert het op?

Door te oogsten krijg je inzicht hoe het gaat: op teamniveau, individueel niveau en als teamcoach: het is als het ware een fotomoment: behalen we de gestelde doelen? Daarnaast :

• Geeft het inzicht in patronen
• Kun je nieuwe inzichten opdoen
• Vergroot het de bewustwording
• Geeft het voldoening voor zowel team als teamcoach
• Geeft het inzicht in de start van een vervolg
• Kun je theorie aan praktijk koppelen

Tips & Tricks

• Zorg dat je iedereen hoort. Natuurlijk mag een teamlid ergens niks van vinden, maar zorg wel dat iedereen in de groep zich actief uitspreekt. En dat elk teamlid verantwoordelijkheid neemt voor zijn of haar mening.
• Daarnaast kun je het beste als iedereen uit de groep aan bod geweest is, pas zeggen wat je er zelf van vindt.
• Neem voldoende tijd voor oogsten: het moet nooit in de uitlooptijd vallen.
• Er kan een dynamiek ontstaan van competitie: dat is een parallel proces. Voor de oogst hoef je daar niets mee (behalve zorgen dat iedereen aan bod komt). Het kan natuurlijk geen kwaad om te vragen of dit anders ook gebeurt (het competitieve). Dan heb je wie weet zomaar een ander relevant teaminzicht te pakken.
• Teams en groepen zitten vaak in een: ‘wat moet dit opleveren’ modus. Het kan natuurlijk ook zijn dat een oogst niet zoveel oplevert. Dat constateren kan ook de oogst zijn. En een opening voor een gesprek: waar moeten we het dan wel over hebben? Wat speelt er nu dan wel? Daarnaast mag een oogst natuurlijk ook gewoon klein zijn.

Wanneer is het klaar?

Je bent klaar als er geen bijdrage meer uit de groep komt óf als de tijd op is. Als er nog veel ‘ligt’ dat geoogst kan worden, of mensen terug de inhoud ingaan, kun je op dit moment het voorstel doen om hier een volgende keer op terug te komen.

Samengevat – Zorg dat je genoeg tijd inruimt voor oogsten (minimaal 10 minuten of als richtlijn: een derde van de tijd van de oefening). Maak het een bewust proces. En zorg dat iedereen deelneemt.

Over de auteur

Annemarie is projectleider in de zorg. En heeft daarnaast een praktijk voor anders denken, waarin zij anderen helpt op een andere manier naar hun probleem te kijken of teamdagen over anders denken organiseert. Zij is bereikbaar via annemarie@frissehoogte.nl – 06 437 80 224 – of www.frissehoogte.nl. Annemarie is tevens alumnus van de Erkende Leergang Teamcoaching  van Teamchange.