Tip 1. Werk aan je expertise!
Jouw expertise is waar je voor kiest en waar jij je steeds in blijft verdiepen. Door te kiezen voor een expertise laat je zien waar je ‘van bent’ en waar je voor staat. Je groeit steeds verder in je vak en krijgt zo meer autoriteit in je organisatie. In de loop der jaren komen daar andere expertises bij of verdiep je jezelf in andere rollen. Dat maakt jou uniek! Wat is of zijn jouw expertise(s)? Wat is jouw vak? Jouw expertise is de basis van je advies.
“Ik adviseer adviseurs altijd om ook een specialisatiepoot te ontwikkelen, want anders word je een soort duizenddingendoekje. Zo’n doekje is heel handig om in de kast te hebben liggen, maar daarvan heb je er maar één nodig en voor de rest heb je of een zeem nodig of een spons of een vaatdoek, dus die diepte van het vak helpt je om de goede adviseur te zijn.” Marion Verburgh, directeur HR (CBS).
Tip 2. Geef proactief advies!
Zorg dat je weet wat er speelt in de organisatie en in de wereld daarbuiten. Jouw advies gaat om het verbinden van jouw expertise aan de in- en externe ontwikkelingen van jouw organisatie. Kijk welke problemen en verbeteringen je ziet en ga daar zelf mee aan de slag: adviseer proactief. De mooiste ideeën ontstaan door professionals die zich ergens aan ergeren. Als je dat doet, bouw dan een professioneel netwerk zodat je hulp en steun hebt bij het uitvoeren van dergelijke klussen. Of zoek een opdrachtgever en vorm jouw idee tot een klus die aansluit bij het management. Zo vergroot je jouw toegevoegde waarde en kom je beter in positie zodat de leuke klussen op het juiste niveau je worden gegund.
“Goede adviseurs zijn voor mij de ogen en oren in de maatschappij en in de organisatie. Ik wil van hen graag proactief advies.” Jos van Wesemael, hoofddirecteur FMC (Ministerie IenW).
Tip 3. Zorg voor de klant, doelgroep en jezelf!
Het speelveld van de adviseur is het samenspel tussen de adviseur met de klant/opdrachtgever en de doelgroep rond het vraagstuk. Ken je interne klanten, weet welke belangen er spelen en hoe zij functioneren. Begrijp je doelgroep en werk aan draagvlak voor de vraagstukken waaraan je werkt. Dat klinkt eenvoudig maar vaak spring je vol op het inhoudelijke vraagstuk en de relatie met je opdrachtgever, zodat je de mensen wie met het resultaat van jouw advies aan de slag gaan, vergeet. Blijf dus werken aan jouw veranderkundige kennis zodat je beter snapt hoe je aan veranderingen en draagvlak kunt begeleiden. En zorg dat je zelf vitaal blijft in je werk en blijft groeien. Zo wordt jouw rol als adviseur steeds leuker.
“Je kunt een inhoudelijke oplossing hebben, maar je moet die vervolgens ook werkend krijgen. Dat is het mooie van het adviesvak: dingen aan de praat krijgen, mensen laten opschuiven, processen veranderen.” Ingrid Halewijn, directeur HR (TU Delft).
Tip 4. Kijk naar het grote vraagstuk en de context!
Als expert word je vaak gevraagd voor een deel van een groter vraagstuk. Als HR- adviseur krijg je de vraag om een trainee-programma op te zetten om jonge mensen te binden en te boeien. In welk groter vraagstuk past dit programma? Nieuw personeel, een cultuur/gedragsverandering of een innovatie doelstelling? Het is de kunst om het bredere vraagstuk of de organisatie doelstellingen of strategie waaraan dit bijdraagt te verbinden aan jouw (deel) vraag. Daarbij rekening houdend met zowel de harde als de zachte factoren, zoals perceptie en gedrag van mensen. Zo weet je dat je altijd toegevoegde waarde levert.
“Je moet besef hebben van de prioriteiten die er zijn en wat de grote vraagstukken zijn bij je Raad van Bestuur. Dan kijken waaraan je met je hele repertoire aan vakkennis en vaardigheden een bijdrage kunt leveren. Zo kom je bij ons in positie. Dat moet je echt wel snappen en je moet het ook leuk vinden om daarmee bezig te zijn en niet alleen maar met je eigen vak.” Pieter Borsboom, manager merk en communicatie (Univé).
Tip 5. Reflecteer!
Je leert het meest van de klussen die je doet, zeker als je deze met nieuwe of ervaren in- of externe vakgenoten doet. Reflecteer op situaties die goed verliepen of juist niet goed gingen. Bespreek dit met collega’s zodat je jezelf en je omgeving blijft ontwikkelen. Onderzoek daarbij jouw eigen opvattingen en handelen, en het effect hiervan op anderen. Kijk naar de normen die in jouw team gelden over wat goed werk is. Zo blijf je jezelf ontwikkelen.
“Ik heb een boekje dat ik altijd bij me heb waarin ik lastige situaties opschrijf. ’s Avonds heb ik wat meer afstand en bedenk ik welke patronen ik zie, wat goed gaat en wat minder goed.” Ingrid Halewijn, directeur HR (TU Delft).
Over de auteur
Machiel Willemsen is een ervaren trainer en adviseur die zo’n 1500 adviseurs heeft opgeleid. Hij doet dat nu bij Advieskunst. Hij schreef samen met Noëlle van der Hagen het boek Advieskunst, de interne adviseur in positie, waarin zij een nieuwe visie ontwikkelde rond intern adviseren. Daarvoor interviewden zij 20 zeer ervaren adviseurs waarvan je hierboven enkele fragmenten las. Bij Advieskunst worden speciale trainingen georganiseerd en je kunt er praktisch materiaal vinden.