Maak je stroke profiel

Feedback en de stroke economie. Prachtconcept van Claude Steiner

De Canadese psychiater Eric Berne (1910-1970) was de grondlegger van TA, Transactionele Analyse. Het leuke van het fundament dat hij legde is dat er door talloze professionals op is voortgebouwd. Claude Steiner bijvoorbeeld, schreef in 1974 een mooi boek Scripts People Live, waarin hij in gaat op een bijzonder mooi concept uit de TA: strokes.

In dit artikel

Wat is een stroke?

In de TA is een ‘stroke’ de dubbelzinnige benaming (aai of klap in het Engels) voor alle tekenen van erkenning die mensen elkaar in de onderlinge interactie kunnen geven. Zowel non-verbaal (een glimlach) als verbaal (een groet). Interacties waarin strokes worden ‘uitgewisseld’ heten transacties. Strokes zou je kunnen zien als een vorm van feedback. Het is een ‘terugkoppeling van gedragseffecten’, wat in feite de simpelste definitie van feedback is.

In principe zijn mensen op zoek naar positieve strokes (nogal wiedes), maar als die niet voorradig zijn hebben ze nog liever negatieve strokes dan helemaal niks. Hoeveel is maar de vraag (hoe lang kun je het volhouden gepest te worden bijvoorbeeld).

Tekort aan strokes

Steiner werkte het concept stroke verder uit, en beschreef de ‘stroke economie’ (voor positieve strokes). Hoewel het aantal strokes dat mensen kunnen uitwisselen in theorie onbegrensd is, vond hij dat er een schaarste aan strokes is. Mensen komen dus strokes tekort. Dat komt door een aantal beperkende, culturele regels, in principe ongeschreven, die bij nader inzien best bizar zijn, maar ook erg herkenbaar. Ze ontstaan – volgens Steiner – in de opvoeding, door ouders die hun kinderen ermee begrenzen en onder controle willen houden.

Steiner stelt dat onze hele economie is gebaseerd op de onterechte aanname dat mensen die ‘verwend’ raken in een ‘vrije stroke economie’ niet meer zouden willen werken! Ik denk dat er sinds 1974 wel veel veranderd is, maar dat de onderstaande economische stroke-wetten nog steeds actueel zijn. Het zijn aannames die mensen (heimelijk) hebben over het uitwisselen van strokes.

  1. Geef geen strokes – Met strokes strooi ik niet, ik ben er zuinig op, ook al heb ik een oneindige voorraad. Trouwens, als je gewoon je werk doet hoef ik daar niet ook nog eens een stroke voor te geven. Iets goed doen, of een afspraak nakomen is gewoon normaal.
  2. Accepteer geen strokes – Ik doe gewoon mijn werk en laat niet merken dat ik strokes nodig heb. Of: als ik er een ontvang neutraliseer ik dit onmiddellijk door er een terug te geven. En: ze kennen me niet echt, dus de stroke die ze geven is vast nep.
  3. Vraag geen strokes – Ik vis niet naar complimenten. Bovendien is een stroke waar ik om gevraagd heb eigenlijk niets waard.
  4. Geef jezelf geen strokes – Opscheppen doe ik niet. Mijn ouders hebben me dat afgeleerd (nu, veertig jaar later, is er wel veel veranderd. De selfie is een onbeschaamde self-stroke en ouders gooien lukraak met supers en geweldigs naar hun kinderen. Maar of die veel waarde hebben is de vraag).
  5. Weiger geen strokes – Ik hoor mijn hele leven al dat ik ‘mooi’ ben, en niemand heeft het over mijn hersens. Maar ik mag die strokes over mijn uiterlijk niet weigeren.

Bespreek deze ‘regels’ eens in je team, bijvoorbeeld als je het over feedback wilt hebben. Je kunt ook met elkaar een strokeprofiel maken.

Jouw persoonlijke strokeprofiel

Het strokeprofiel is ontwikkeld door Jim McKenna (1974), die veronderstelt dat mensen die veel positieve strokes geven waarschijnlijk weinig negatieve geven, en omgekeerd. Kleur de vakjes in het schema in, zodat je een profiel krijgt met balkjes boven en onder de middenlijn. 1 = bijna nooit en 6 = bijna altijd. Je moet natuurlijk wel een beetje eerlijk zijn bij het invullen.

Geven – Hoe vaak geef jij strokes aan anderen?
Accepteren – Hoe vaak ontvang je strokes (die je niet ‘verwerpt’)?
Vragen – Hoe vaak vraag je (expliciet) om strokes?
Weigeren – Hoe vaak weiger je strokes te geven die de ander van je verwacht?
Zelf – Hoe vaak geef je strokes aan jezelf (bijvoorbeeld door gedachtes)?

Stroke Profiel van McKenna uit Praktijkboek Teamcoaching van Martijn Vroemen

Je kunt deze oefening als zelfreflectie gebruiken, maar ook in een team bespreken. Dit zijn enkele hulpvragen.

  1. Weet je ook waarom je profiel er zo uitziet?
  2. Bezit je de vaardigheid om strokes te geven, nog los van je bereidheid?
  3. Kun je concrete voorbeelden bedenken van strokes die je zeer onlangs hebt gegeven, ontvangen of geweigerd?

Het boek van Steiner is makkelijk online verkrijgbaar. Meer over TA voor Teamcoaches zul je lezen in het Praktijkboek Teamcoaching

Aanverwante artikelen

Motiveren en beïnvloeden, duwen of trekken?

Wat doet een teamcoach? Het Coachwiel wijst de weg

Feedback en kritiek geven… en ontvangen

Millennial coach? Maak tijd voor een f*ck-it list!

Dertig afweermechanismen in teams

Geef een reactie

2 reacties

  1. Alweer waardevolle content van jullie!
    Dank, deze oefening ga ik zeker gebruiken in de teams.
    En allereerst maar eens een momentje van zelfreflectie op dit vlak, want ik zie wel een aantal ontwikkelpunten ;)

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Welk account wil je maken?

Minimaal 8 tekens, 1 hoofdletter, 1 cijfer en 1 leesteken. Gebruik geen wachtwoord dat je elders ook gebruikt.

Aanmelden Ask me Anything

Zit je met een casus? Een lastige klus? Iets met je team of je rol als teamcoach of teamleider? Kom naar een online AmeA sessie, je mag alles vragen. Meld je aan! Het is van 10.00 tot 11.30. Kom wel op tijd, eerder weggaan kan.

Boek aanbevelen

Bestand delen

Je kunt een pdf-bestand delen op onze site. Een artikel, of iets anders moois. Stuur het ons en wij plaatsen het onder jouw naam op onze Download & Delen pagina.

Werkvorm posten

De instructie
Helder en in hele zinnen. Geen telegramstijl. Gebruik stappen of nummers. Of tussenkopjes in vet. Geef eventueel variaties of tips aan het eind. Doe géén copy-paste van een andere site of ander document!!

Account aanpassen

Minimaal 8 tekens, hoofdletter, cijfer en speciaal teken. Gebruik geen ww dat je elders gebruikt. 

Minimaal 8 tekens, 1 hoofdletter, 1 cijfer en 1 leesteken. Gebruik geen wachtwoord dat je elders ook gebruikt.

Minimaal 8 tekens, 1 hoofdletter, 1 cijfer en 1 leesteken. Gebruik geen wachtwoord dat je elders ook gebruikt.

Let op – als je geen bevestiging hebt ontvangen is het maken van je account niet gelukt. Je kunt dan niet inloggen.

Profiel maken of aanpassen

Leuk als je zichtbaar wilt zijn op de site. Ook klanten kunnen je profiel zien, maar alleen mensen die zijn ingelogd hebben zicht op je contactgegevens. 

  • JPG/JPEG/PNG
  • Zo vierkant mogelijk
  • Vooral je gezicht
  • Max 500kb

Review maken

Onze studenten – misschien jij ook – hebben veel aan de reviews op onze site. Help jij toekomstige studenten met jouw review? Het mag eventueel anoniem of onder pseudoniem. Veel dank!

complete opleiding voor teamcoaches
Meer informatie +

Kom kennismaken met ons!

Je wilt wellicht met ons samenwerken of je bij ons laten opleiden, maar nog even ‘gevoel’ krijgen bij wie wij zijn? Of je hebt gewoon een aantal vragen die je liever persoonlijk bespreekt?

Laten we (video)bellen!

We ontmoeten elkaar via telefoon, Teams of Zoom. Geheel vrijblijvend uiteraard. In principe neemt Martijn Vroemen contact met je op, maar je kunt ook kiezen voor andere Teamchangers.

Handleiding Zoom + mini-werkvormen

Stel je vraag!